Ceviz Yetiştiriciliği, Ülkemizde hemen hemen bütün yörelerde yetişebilen ceviz ağacı sayısıyla dünyada ilk sıralarda yer almasına rağmen elde edilen ürün açısından son sıralarda yer almaktadır. Bunun nedeni de kültür cevizine önem verilmeyişi, yetişme şartlarına dikkat edilmemesi gibi faktörlerdir. İlkbaharda görülen geç don olayları ve sonbaharda görülen erken don olayları üretimi oldukça etkilemektedir.
Cevizin uygun ortamda yetiştirilmesi ürün açısından oldukça önemlidir. Cevizin iklim, toprak ve su ihtiyacına dikkat edilerek
ceviz yetiştirilmesi gereklidir.
Ceviz Yetiştirmede Toprak Özelliği
Ceviz ağacı fazla toprak seçici değildir. Fazla su tutan killi toprakları sevmez. Toprağın su tutmayan, nemliliğini muhafaza edebilen taban suyunun 2,5 ile 3 metreden yukarıda olmayan topraklarda yetişir. Ceviz ağacı kökleri kazık kök denen köklere sahip olduğundan derinlere doğru kök salmaktadır. Fazla su köklere zarar verir; toprağın nemli olması kökleri besler. Durgun sulu alanlardan da hoşlanmaz. Fazla nem ve su köklerin yeterli oranda büyümesini engeller.
Yazları sıcak, kışları ılıman topraklarda daha kolay yetişen ceviz, gerekli sulama ve gübrelemeye dikkat edilirse kışları soğuk olan topraklarda da yetişebilmektedir.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Çeşit Seçimi
Anadolu'da çeşitli türlerde
ceviz yetiştirilmektedir. Ceviz ağacının tohumdan çıkanlarında kültür ıslahı olmadığından meyve verimi oldukça düşük olmaktadır.
Kültür cevizi denilen fideler ile yapılan yetiştiricilikte ise meyve verimi %50 ile %60 oranında artış görülmektedir. Aşılama da uygulanabilir.
Genellikle ceviz ağaçlarında erkek ve dişi çiçekler aynı dönemde görülmemektedir. Ceviz yetiştirilecek alana mutlaka dişi ve erkek çiçekleri aynı dönem açan ve olgunlaşan çeşitleri iyi seçerek dikim yapılmalıdır. Aksi takdirde meyve verimi oldukça düşer.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Tohum Dikimi
Cevizi tohumdan yetiştirmek isteyenler tohumluk seçimini iyi yapmalı, seçilen tohumlar ekim zamanına kadar +4°C sıcaklıkta muhafaza etmelidir. Tohumun ekiminde derinlik 5 ile 10 cm arasında, cevizin yan dikişi aşağı doru olmalıdır. Kumlu topraklarda derin diğer sert topraklarda yüzeysel dikim yapılmalıdır.
Ceviz Yetiştiriciliğinde Fidan Dikimi
Toprağın durumuna göre dikim aralığı tespit edilir. Zayıf tabanlı topraklarda 10x10 m aralıkla dikim yapılırken kuvvetli topraklarda 12-14 m olarak dikilmelidir. Fidan dikimi için açılacak çukurlar derinlik 80 cm, genişlik 70 cm ya da derinlik 60 cm, genişlik 50 cm şeklinde olmalıdır. Fidan dikilirken kök gübresi alta atılmalı, üstten çıkan toprak alta; alttan çıkan toprak ise üste atılarak çukur kapatılmalıdır. Dikimden sonra fidanlara mutlaka can suyu verilmelidir. Fidanın varsa aşı yeri mutlaka toprak üzerinde kalmalıdır. Fidanların sert rüzgârlardan etkilenmemesi için etrafında mutlaka tedbir alınmalıdır.
Cevizin Bakımı: Ceviz yıllık 1300 mm civarında suya ihtiyaç duyar. Yağışlarla bu seviyeye ulaşılmazsa sulanmalıdır. Yeterli suyu alamayan ceviz ağacı meyvelerinde rekolte düşüklüklerine neden olur.
Toprağın gerekli analizi yapılarak ihtiyaç olan gübre zamanında verilmelidir.
Ceviz fazla budama isteyen bir ağaçtır. İlk yıl taç gövde amaçlı 5 ile 12 göz arası bırakılarak budanabilir. Sonraki dönemlerde ise sıkışan sürgünler budanabilir.
